Логотип Идель
«Ялкын» журналы тарихы һәм баш мөхәррирләр

«Ялкын» журналы тарихы һәм баш мөхәррирләр

«Ялкын» – урта һәм олы яшьтәге мәктәп балалары өчен айлык татар журналы. 1924 елдан бирле чыга. Абдулла Алиш, Муса Җәлил премияләре лауреаты. Журналны 100 ел дәвамында дәрәҗәле журналистлар һәм әдәбият белгечләре җитәкли.

1924 елдан «Татарстан» газетасында Муса Җәлилнең 9-14 яшьлек балалар өчен журнал чыгарырга кирәклеге турында мәкаләсе басылып чыга. Шул ук елның 20 мартында Мәскәүдә «Кечкенә иптәшләр» дип аталучы балалар журналының беренче саны дөнья күрә. Журнал гарәп язуында була. Беренче редакторы - Х. Курмаев. 1928 елдан «Кечкенә иптәшләр» латин графикасына күчеп, «Октябрь баласы» дип атала башлый. 1933 елда журнал Казанга кайта, «Пионер каләме»нә әверелә. 1941 елда, сугыш башлангач, журнал чыгудан туктала. Сугыш беткәч, 1952 елда ул «Пионер» исеме белән янә дөнья күрә. Ә 1957 елда, илдә «Пионер» исемле журналлар артык күбәеп китү сәбәпле, журнал исеме «Ялкын»га үзгәртелә.

Шул вакыттан алып журнал бик күп үзгәреш кичерде һәм әлегәчә үсешен дәвам итә. Логотип һәм дизайн үзгәрә, яңа бүлекләр һәм рубрикалар барлыкка килә, сайт камилләштерелә, яшь аудиториясе дә үзгәрә. Әмма журналның төп максаты үзгәрми: яшүсмерләр һәм яшьләр арасында милли үзенчәлек тойгысын формалаштыру һәм үстерү; патриотик тәрбия; туган татар телен саклау һәм үстерү; татар һәм мәдәни, тарихи, әдәби, музыкаль, фольклор мирасы һәм Татарстан Республикасында яшәүче башка халыклар белән танышу; эстетик һәм рухи кыйммәтләрне үстерү; иҗади сәләтләрне ачыклау һәм үстерү. 

100 еллык тарихында журнал берничә тапкыр төрле дәрәҗәләргә лаек булды. Ул – Мактау билгесе ордены иясе, Муса Җәлил һәм Абдулла Алиша исемендәге әдәби премияләр лауреаты. «Ялкын» Бөтенроссия «Тылсымлы сүз-2020» балалар матбугаты конкурсында җиңүче дип танылды. Илкүләм «Многоликая Россия» конкурсында призлы урыннар яулады һәм берничә тапкыр журналистикада иң абруйлы бәйге «Бәллүр каләм» премиясе лауреаты булды. 

«Ялкын» журналы – Татарстан Республикасының әдәби-журналистик җәмгыятенең нигезе. Безнең заманның танылган мәдәни һәм әдәбият эшлеклеләре Р.Файзуллин, Л.Шагыйрҗан, Р.Зәйдулла, Л.Лерон, Л. Янсуар, Й. Миннулина һәм башкалар беренче язмаларын «Ялкын» журналында бастыра. Популяр алып баручылар Г.Сәфәрова, А.Лерон, В.Иванова журналистик карьераларын «Ялкын» журналыннан башлап җибәрәләр. Алар мәктәп елларында ук журнал белән хезмәттәшлек итәләр.